مطالعه گردشگری ورزشی در ایران

مقدمه:

 رويدادهاي ورزشي بسیار مورد توجه گردشگران در سراسر دنیا قرار دارد، گردشگري ورزشي صنعتي است كه از تركيب دوصنعت، گردشگري و ورزش پدید آمده است(1). در دهه­های اخیر گردشگري ورزشي در صنعت گردشگری     دنیا  رشد زيادي کرده است. سهم گردشگري ورزشي دراستراليا سالیانه حدود سه ميليارد دلار برآورد مي شود، اما در ایران با وجود دارا بودن پتانسیل­های بسیار در گردشگری و شرایط جوی و آب­وهوایی منحصربه­فرد سهم گردشگري از توليد ناخالص ملی فقط 1/0 می­باشد(2) . ديري وجاگو عنوان نمودند كه گردشگري ورزشي، نقش مهمی در اقتصاد ملي و محلي دارد و به نظر مي رسد از توانايي بالقوه براي افزايش آن برخوردار است(3).

با توجه به اینکه ايران يكي از 10 كشور اول جهان از نظرجذابیت­های گردشگري است از مهمترين دغدغه هاي بازاريابان و سازمان دهندگان رويدادهاي ورزشي ایرانی بالا بردن ميزان استقبال بازديدكنندگان از رويدادهاي ورزشي از طريق شناسايي عوامل تاثيرگذار بر انگیزش و حضور آنهاست، میرزایی عوامل سوق دهنده (اجتماعي شدن، آرامش و سرگرمي)، جلب کننده(انگيزه هاي طرفدار و شهرمقصد)، بازدارنده(خطرات و مشكلات شخصي) را از شاخص­های اصلی بر انگیزش گردشگران شرکت­کننده در رویدادهای ورزشی می­داند. مطالعه وی نشان داد كه انگيزه هاي طرفداری، اجتماعي شدن، آرامش و سرگرمي مهمترين عوامل تاثيرگذار برانگيزش گردشگران شرکت­کننده در رويدادهاي ورزشي است  .همچنين خطرات و مشكلات شخصي مهمترين عوامل بازدارنده هستند كه با نتايج تحقيقات اتاونگر (2007 )، استيگ و فانك( (2007 )  و چا، مك كلري و يوسال( 1995 )همخواني دارد(4). تعدادي از انگيزش ها براي حضور در رويداد هاي ورزشي نسبت به انگيز شهاي ديگر برتري دارند، سوربوروك ( 1999 )در مطالعه خود اشاره كرده است كه افراد با ترکیبی از عوامل انگيزشي در رويداد هاي ورزشي حضور پيدا ميكنند(5). مضاف بر انگیزه، بازاريابي ويژه براي گردشگري ورزشي نیز اهميت زيادي دارد و علاوه بر جذابيت رشته هاي ورزشي استفاده از سيستم هاي قوي بازاریابی در دو رسانه اينترنت و تلويزيون براي تبليغات و اطلاع رساني الكترونيكي و جراید موجبات حضور گردشگران ورزشي را فراهم مي سازند،عدم راهبرد يا برنامه معيني در این مورد لزوم طراحي الگويي مناسب براي بازاريابي گردشگري ورزشي در ايران را بیش از پیش آشکار می­سازد،هنرور مدیریت ورزش را بيشترين تاثير  بر آميزه بازاريابي و گردشگری می­داند  (6). عوامل اثر گذار بر بازاريابي گردشگری را می­توان عوامل محیطی، اقتصادی، فرهنگی، مديريت و برنامه­ریزی بازاريابي، بازارهاي هدف، جايگاه يابي و مدیریت ورزشی کشور قلمداد کرد(7). امیرنژاد مشکل توریسم و گردشگری کشور را بطور مشخص عدم سياستگذاري و برنامه ريزي می­داند وی با توجه به تجزیه و تحلیل SOWT نقاط قوت توريسم ورزشي كشور را وجود تنوع در بازيهاي بومي و محلي كشور، در بخش ضعف فقدان برنامه ريزي و استراتژي صحيح، دقيق و علمي براي توسعه گردشگري ورزشي در كشور ، در بخش فرصتها تنوع اقليم يا شرايط آب و هوايي مناسب جهت برگزاري اردو ها و مسابقات مختلف از جمله اسكي ، قايقراني و در بخش تهديدها ديدگاه منفي و تبليغات سوء کشورهاي خارجي در مورد ايران به عنوان بارزترین اولويت­ها نشان می­دهد(8).

نتیجه­ گیری:

با توجه به مطالب حاضر، پيشنهاد ميشود كه براي افزايش انگيزش گردشگران جهت حضور در رويدادهاي ورزشي انگیزه­های آنها به خوبي شناسايي شود و اطلاع رساني دقيقي پيرامون جاذبه هاي رويداد ورزشی و ميزبان رويداد صورت گيرد، همچنين هزينه هاي مالي، مشكلات ايمني و سلامتي به حداقل ممكن برسد. برقراری پيوند سيستمي ميان سازمان­های ورزشی، ادارات كل تربيت بدني استانها با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و ایجاد تفاهم نامه ورزشي با كشورهاي همجوار می­تواند زمينه ي فعال سازي اين صنعت در کشور را به ارمغان آورد. هنرور در تحقیق خود مديريت و مدیران ورزشی را مسئول  طراحی و اجراي رويدادهاي گردشگري ورزشي و خدمات رساني در ایران  می­داند كه با نتايج پژوهش دناب و استاندون همخوانی دارد(6). شناسایی عوامل بازدارنده و موانع موجود برسر راه گردشگران و رفع آنها با ، تدوین استراتژی­های مدون گردشگری ورزشی با مدیریتی سیستمی و تا حدودی تصحیح ایدئولوژی فکری قالب کشور از جمله موارد شاخص هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. بدلیل کمبود مطالعات و تحقیقات اثربخش در جلب گردشگران و تماشاگران ورزشی لزوم برنامه­ریزی جامع و سیاستگذاری کلان در این امر،  سرمایه­گذاری در پروژه­های عمرانی، راه اندازي مكانهاي مختلف ورزشی و تفریحی و تاسیس سايت هاي مجهز ورزشي، تبليغات و معرفي استانهای کشور به گردشگران و ورزشكاران داخلي و خارجي، اخذ ميزباني مسابقات مختلف و رويدادهاي حساس، گردشگران زيادي را به کشور جذب و به رونق این صنعت كمك می­ كند. امیدواریم مسولین ورزش کشور یافته­های پژوهشی این صعنت را به عنوان دستاورد ارزشمندي در خصوص برنامه­ریزی و سیاست­گذاری صحیح  در نظر بگیرند.

                                   &
nbsp;                       

منابع:

1-       فتح الهي، اميد، ( 1386 ) بررسي تطبيقي نقش عوامل موثر بر توسعه گردشگري ورزشي از ديدگاه مديران و دست اندركاران ورزش ايران و تركيه. مجموعه مقالات ششمين همايش بين المللي تربيت بدني و علوم ورزشي، كيش ،اسفند 86.

2-       شفيع زاده، شهرام( 1387 ). اراوه نظريه اي جهت بررسي وضعيت صنعت گردشگري ورزشي در ايران با تمركز بر مدل الماس رقابتي پورتر،همايش ملي مديريت ورزشي.

3-       .Deery, M, & Jago, L, 2006, The Management of Sport Tourism, in Heather Gibson (ed ), Sport Tourism: Concepts and Theories, Routledge Taylor & Francis Group.

4-       ميرزايي، اکبر(1388).  بررسي عوامل تاثيرگذار بر انگيزش گردشگران شركت كننده در رويداد هاي ورزشي. هفتمین همايش بين المللي تربيت بدني و علوم ورزشي. اسفند 88.

5  – Robinson, T. and Gammon, S. (2004) A question of primary and secondary motives: revisiting and applying the sport tourism framework, Journal of Sport Tourism, 9(3), pp221-223.

6-       هنرور، افشار. (1388). طراحي الگوي بازاريابي گردشگري ورزشي در ايران، هفتمین همايش بين المللي تربيت بدني و علوم ورزشي. اسفند 88.

7-       6De Knop,P. & Standeven,J. (1998). Sport tourism: a new area of sport management. European Journal for Sport Management, Vol.5 No.1, pp. 30-45.

-8 امیرنژاد،سعید.(1388). تبيين استراتژي توريسم ورزشي كشور، هفتمین همايش بين المللي تربيت بدني و علوم ورزشي. اسفند 88.