گردشگري به عنوان يک سيستم
(قسمت اول)
بايد گفت مطالعات و پژوهش هاي گردشگري با توجه به ماهيت و محتواي آن که با علوم مختلف( از جمله؛ جغرافيا ، علوم اجتماعي ، تاريخ ،حقوق، اکولوژي،روانشناسي ، مديريت بازرگاني ، انسان شناسي ، بازاريابي ، کشاورزي، علوم سياسي، اقتصاد ونظير اينها )مرتبط مي باشد ، از عوامل و بخش هاي مرتبط گوناگون و پيچيده اي تشکيل شده که گاهي به نظر مي آيد بعضي از بخش ها ويا هر ترتيبي را در اين خصوص ناديده گرفته مي شود . به عبارتي ديگر هر بخش و عامل داخلي (ساختار دروني سيستم)، مانند: صاحبان توسعه اقامتگاه هاي مسافران ( هتل ها ، متل ها ، هتل آپارتمان ها ، مهمانپذيرها ، خانه ها ، ويلاهاي اجاره اي ، کمپ ها ، محل خواب ، واحدهاي پذيرايي ونظير اينها) مؤسسات و آژانس هاي مسافربري ، تأسيسات گردشگري و ونظير اينها, از نگاه خودش به گردشگري نزديکتر است.
اگرچه وجود اين عوامل در فرايند گردشگري ضروري و از جمله بخش هاي آن را تشکيل مي دهند ، اما تأثير عوامل خارجي(عوامل محيطي ـ بيروني سيستم) و ديگر بخش ها نيز بر سيستم عملکردي گردشگري نيز حائز اهميت مي باشد و اختلال در هر يک از اين بخش ها و عناصر اثرات سوء آن در کل سيستم آشکار مي سازد. از نظر سيستم گردشگري يک سازمان مي بايد با اطلاعات ، تبليغات ونظير اينها را در رابطه مشترک ميان اجزاء مختلف گردشگري حفظ ، کنترل و هدايت کند و زماني ما در عرصه رقابت جهاني مي توانيم موفق باشيم که اين روابط مکمل همديگر و بخشهاي مختلف گردشگري پويا و فعال و از استاندارد لازم برخوردار و در راستاي کليت گردشگري قرار گرفته باشند .
به عبارت ديگر گردشگري مشتمل بخش هاي متعدد و پيچيده اي همانند مراکز اقامتي ، جاذبه ها ، حمل نقل ، تأسيسات زير بنايي ، عناصر سازماني ، بازارهاي داخلي و بين المللي مي باشد که در ارتباط متقابل با همديگر کارايي و عملکرد خود را بدست مي آورد ، در واقع گردشگري تنها از هتل ها و خطوط هوايي و ديگر بخش ها به صورت مجزا تشکيل نشده است . بلکه کليت و سيستمي از اجزاي مختلف عهده دار اصلي حرکت و پيشرفت گردشگري عرضه و تقاضا است : درون اين شاخه هاي کلي جزئيات و عناصري است که هم برنامه ريزان و مديران بايد براي کسب موفقيت آنها تلاش کنند.
بر اين اساس گردشگري بايد به صورت سيستمي مرکب از عوامل عرضه[1] و تقاضا[2] در نظر گرفته شود، که با همديگر مرتبط اند . داخل اين دو بخش و زير سيستم کلي ، عناصر و اجزايي قرار دارد که بايد مديران و برنامه ريزان براي کسب موفقيت آن تلاش کنند. به عبارتي ديگر تطبيق عرضه با تقاضا، کليد راه رسيدن به توسعه صحيح و نهايي گردشگري است .براي تحصيل تقاضاي گردشگري ، يک ناحيه يا شهر ونظير اينها بايد قادر باشد به گونه اي خدمات (عرضه ) را فراهم کند که با نياز و جواب هاي گردشگران مطابقت داشته باشد. به عبارتي ديگر تطبيق عرضه با تقاضا کليد راه رسيدن به توسعه صحيح و نهايي گردشگري است .
سه عنصر اصلي را در سيستم گردشگري به شرح زير مي باشند:
1- گردشگران : گردشگر در اين سيستم گردشگري يک فاعل است.
2- عوامل جغرافيايي(يا فضاي جغرافيايي): شامل الف ـ منطقه توليد کننده مسافر(فشار براي برانگيختن سفر) ب ـ منطقه مقصد گردشگر ( علت وجودي براي گردشگري ) ج ـ منطقه حمل و نقل ( مکان هاي مياني براي رسيدن به مقصد )
3- فعاليت(يا کنش) گردشگري: مي توانيم به عنوان دامنه تجارت ها و سازمان هاي درگير در توزيع محصول گردشگري در نظر بگيريم.
هر يک ازعناصرو عوامل سيستم گردشگري نه تنها براي توزيع محصول گردشگري بلکه براي شرايط معاملاتي و آثار گردشگري و البته زمينه هاي متفاوتي که گردشگري اتفاق مي افتد ، با يکديگر در تقابلند.
[1]- supply [2]- Demand
